Astronomi su pronašli jednu od najstarijih galaksija u poznatom svemiru, koja je nastala jednu milijardu godina nakon Velikog praska.
Označena s HATLAS J090045.4+004125 ili G09 83808, viđena je kroz teleskop LMT (Large Millimeter Telescope) u Meksiku kako je izgledala prije 12,8 milijardi godina. Ovo je čini drugom najstarijom prašnjavom galaksijom za koju znamo i najstarijom koju je otkrio LMT.
Otkriće je objavljeno u časopisu Nature Astronomy, a odvilo se pod vodstvom meksičkog Nacionalnog instituta za astrofiziku. Galaksija prolazi kroz intenzivan period formacije zvijezda te godišnje generira zvijezde u vrijednosti od 380 solarnih masa.
Iz ove stope formiranja zvijezda, astronomi su mogli zaključiti da je G09 članica populacije ultraluminoznih infracrvenih galaksija (ULRIG). Samo je nekolicina ovih galaksija poznata na ovako velikoj udaljenosti, jer ih je teško uočiti optičkim teleskopima poput teleskopa Hubble.
„Vidjeti objekt unutar prvih milijardu godina je izvanredno zato što je svemir bio potpuno ioniziran, odnosno, bilo je previše vruće i previše uniformirano da bi se bilo što oblikovalo unutar prvih 400 milijuna godina“, rekao je Min Yun sa Sveučilišta Amherst u Massachusettsu, jedan od koautora studije.
„Dakle, naše je nagađanje da su prve zvijezde i galaksije i crne rupe formirane unutar prvih pola milijarde do jedne milijarde godina. Ovaj novi objekt je vrlo blizu tome da bude jedna od prvih galaksija ikad oblikovanih.“
Galaksija je prvi put uočena kroz svemirski teleskop Herschel, ali naknadna opažanja LMT-om pomogla su da se bolje promotri. Astronomi su koristili gravitacijsku leću kada je ogromna galaksija prošla između nas i G09 je savila i povećala svoje svjetlo prema nama.
Pronalaženje galaksije ULIRG poput ovog pruža nam bolji uvid u rane galaksije u svemiru. Otkrili smo druge galaksije koje oko tog vremena prolaze kroz ekstremne formacije zvijezda s više od 1.000 solarnih masa godišnje. No, ovaj tip galaksije mogao bi biti više reprezentativna vrsta galaksija koje su naseljavale rani svemir.
„Ovi izvori su bolji primjeri populacije prašnjavih galaksija koje formiraju zvijezde u ovim epohama nego ekstremne starburst galaksije (ili zvjezdorodne galaksije) – koje su ranije otkriveni“, napisali su znanstvenici u svom radu.
