Vrabca ili vrapca?

Kako je pravilno pisati: vrabca ili vrapca?

Ovdje je riječ o tome provodi li se ili ne provodi glasovna promjena jednačenja suglasnika po zvučnosti. Jednačenje suglasnika po zvučnosti glasovna je promjena u kojoj se jedan pored drugog nađu dva suglasnika različita po zvučnosti, te se prvi suglasnik zamjenjuje svojim (zvučnim ili bezvučnim) parnjakom.

Postoje i slučajevi koji su iznimke u kojima se ne provodi jednačenje suglasnika po zvučnosti, primjerice u nekim stranim riječima (Habsburgovci) i dr.

U ovom primjeru riječ je o dvojbi piše li se ispravno genitiv jednine imenice muškog roda vrabac – vrapca ili vrabca. Odnosno, pitanje je provodi li se ili ne provodi glasovna promjena jednačenja suglasnika po zvučnosti. U ovom slučaju, kad se zvučni glas b nađe ispred bezvučnog glasa c (vrabca) prelazi u svoj bezvučni parnjak p. Stoga je pravilno pisati vrapca, vrapcu, vrapcem, vrapci, vrapcima…

Primjeri:

• Kažu da je bolje vrabac u ruci nego golub na grani, a ja nemam niti tog vrapca.
• Vidio je kako ispada neka hrana iz usta malenog vrapca.
• Nema onog vrapca s kojim smo se ovdje igrali jučer i davali mu jesti.
• Bez vrapca je dosadno u parku, rekla je Marta mami pa su skupa otišle na plažu.
• Danas od vrapca nije bilo ni traga ni glasa.

U zaključku, u hrvatskom standardnom jeziku pravilno se piše genitiv i akuzativ jednine imenice muškog roda vrabac – vrapca. Odnosno, provodi se glasovna promjena jednačenja suglasnika po zvučnosti (vrabac > vrabca > vrapca). I u drugim padežima provodi se glasovna promjena jednačenja suglasnika po zvučnosti – dativ i lokativ vrapcu, vrapcima, instrumental vrapcem i vrapcima, nominativ množine vrapci. Genitiv množine glasi vrabaca.